Weg verbreding op grond van erfdienstbaarheid

Weg verbreding op grond van erfdienstbaarheid

Een erfdienstbaarheid is een last waarmee een onroerende zaak, dienende erf, ten behoeve van een andere onroerende zaak, heersende erf, is bezwaard. Het meest bekende voorbeeld van erfdienstbaarheid is het ‘recht van overpad’, ook wel: erfdienstbaarheid van weg. Zo’n last kan bijvoorbeeld zijn het recht om van het diende erf gebruik te maken om op die manier de openbare weg te kunnen bereiken. Een erfdienstbaarheid wordt gevestigd door middel van het opstellen en inschrijven van een notariële akte. Op het moment dat er sprake is van een gevestigde erfdienstbaarheid dan blijft dit recht gelden, ook indien iemand anders eigenaar wordt van het heersende of dienende erf.

Hoge Raad

In een recent arrest van de Hoge Raad[1] van 7 februari 2020 was een geschil aanhangig over de uitleg en inhoud van een gevestigde erfdienstbaarheid van weg.

In deze zaak was sprake van een tuinbouwonderneming (eigenaar van het heersende erf) die voor het bereiken van de hoofdweg over een zijstraat moest rijden. Deze zijstraat was voor een deel gelegen op erf ‘perceel 1’. Dit perceel was daarom belast met een erfdienstbaarheid van weg en geldt daarmee als het dienende erf. In deze zaak was in de akte van vestiging (specifiek onder het kopje ‘erfdienstbaarheid’) een bepaling opgenomen met daarin een verplichting voor de koper van het dienende erf om mee te werken aan de verbreding van de zijstraat, indien dit nodig mocht zijn. Na verloop van tijd verlangde de tuinbouwonderneming dat de straat verbreed zou worden, maar de nieuwe eigenaren van perceel 1 waren het hier niet mee eens.

De Hoge Raad stond vervolgens voor de vraag of de huidige eigenaren van het dienende erf gehouden waren tot verbreding van de weg. Met andere woorden: valt deze verplichting onder de erfdienstbaarheid die geldt voor de nieuwe eigenaren van perceel 1?

Oordeel

De Hoge Raad volgt in zijn oordeel de conclusie van Advocaat-Generaal Rank-Berenschot[2] en verwerpt het beroep. Daarmee bekrachtigd hij het arrest van het Gerechtshof Den Haag[3]. Het hof Den Haag legt de inhoud van de erfdienstbaarheid uit aan de hand van de tekst van de akte van vestiging. De in de akte opgenomen verplichting om de zijstraat te verbreden kon niet als erfdienstbaarheid worden aangemerkt, maar moest worden aangemerkt als een verbintenisrechtelijke rechtsverhouding tussen de toenmalige verkoper en koper van de betreffende percelen.

Conclusie

In dit geschil komt het geldende uitgangspunt nog maar eens nadrukkelijk naar voren dat de inhoud van erfdienstbaarheid moet worden uitgelegd aan de hand van de tekst van de akte van vestiging.

Bij de beantwoording van de vraag of een erfdienstbaarheid is gevestigd, komt het dus aan op de in de notariële akte tot uitdrukking gebrachte partijbedoeling die moet worden afgeleid uit de bewoordingen van de akte. Deze bewoordingen dienen vervolgens te worden uitgelegd in het licht van de gehele inhoud van de akte. Het feit dat een verplichting in de akte is opgenomen onder een specifiek kopje ‘erfdienstbaarheid’ maakt het daarmee dus nog niet meteen daadwerkelijk een erfdienstbaarheid.

Heeft u ook een juridische vraag over het recht van overpad of een andere erfdienstbaarheid? Neem dan gerust contact op met onze vastgoedspecialisten.

[1] HR 7 februari 2020, ECLI:NL:HR:2020:207.
[2] Concl. A-G E.B. Rank-Berenschot, ECLI:NL:PHR:2019:1260.
[3] Hof Den Haag 16 oktober 2019, ECLI:NL:GHDHA:2018:2701.

Meer over dit onderwerp

Wettelijke waarschuwingsplicht vergunningen en voorwaarden bij kleinere bouwprojecten

In de bouwbranche zijn verschillende sets voorwaarden in omloop die van invloed zijn op de waarschuwingsplicht van aannemers richting opdrachtgevers. Check daarom eerst welke voorwaarden van toepassing zijn op het contract. Realiseert u zich daarnaast dat er ook afwijkende afspraken in het contract zelf kunnen worden opgenomen. In deze blog bespreken we de voorwaarden die van toepassing zijn op kleinere bouwprojecten.

Wettelijke waarschuwingsplicht vergunningen en voorwaarden bij grote bouwprojecten

In de bouwbranche zijn verschillende sets voorwaarden in omloop die van invloed zijn op de waarschuwingsplicht van aannemers richting opdrachtgevers. Van belang is om allereerst te bekijken welke voorwaarden van toepassing zijn op het contract. Daarnaast is het van belang om te realiseren dat er ook afwijkende afspraken in het contract zelf kunnen worden opgenomen. In deze blog bespreken we de voorwaarden die van toepassing zijn op grotere bouwprojecten.

Wet goed verhuurderschap: nieuwe verplichtingen voor verhuurders

Op 1 juli 2023 treedt de 'Wet goed verhuurderschap' in werking. Deze nieuwe wet stelt in feite nieuwe normen waaraan verhuurders aan particulieren moeten voldoen en geeft gemeentes middelen om de nieuwe voorschriften te handhaven.

Verloren meters, verloren zaak?

Is een makelaar aansprakelijk voor een meetfout in het woonoppervlak?

Verkrijging van overheidsgrond door verjaring: wat moet u weten?

In de wereld van het vastgoedrecht is eigendomsverkrijging van grond door verjaring een complex maar fascinerend onderwerp. De recente ontwikkelingen in de rechtspraak hebben specifieke implicaties voor de verkrijging van overheidsgrond door verjaring. Maar moeten er in deze gevallen strengere eisen gelden?

Verhuurders opgelet! De Wet vaste huurcontracten komt eraan

Door de onlangs door de Eerste Kamer aangenomen Wet vaste huurcontracten is het vanaf 1 juli 2024 in principe niet meer mogelijk om een tijdelijke huurovereenkomst voor woonruimte te sluiten. Dit heeft gevolgen voor huurovereenkomsten die na deze datum worden afgesloten. In deze blog lees je welke dit zijn.

Verhuurder en huurder zijn niet veilig bij handhaven label-C plicht

Vanaf 1 januari 2023 zal ieder in gebruik genomen bedrijfspand moeten voldoen aan de label-C plicht, anders wordt door het bevoegd gezag opgetreden. Bij de verhuur van bedrijfspanden is onduidelijk wie zal worden aangesproken als de verplichting niet wordt nageleefd. In dit artikel leest u hoe u eventuele problemen voorkomt.

Verkrijging van overheidsgrond door verjaring: wat moet u weten?

In de wereld van het vastgoedrecht is eigendomsverkrijging van grond door verjaring een complex maar fascinerend onderwerp. De recente ontwikkelingen in de rechtspraak hebben specifieke implicaties voor de verkrijging van overheidsgrond door verjaring. Maar moeten er in deze gevallen strengere eisen gelden?

Servicekosten Airbnb in strijd met de wet

In de recente uitspraak van 9 maart 2020 heeft de rechtbank Amsterdam zich gebogen over de vraag of de handelswijze van Airbnb in strijd is met de Nederlandse wet.

Retentierecht in de bouw – doorwerking retentierecht onderaannemer ten aanzien van opdrachtgever?

De aannemer heeft vaak een retentierecht, dat wil zeggen, een recht dat hij de zaak onder zich mag houden tot aan zijn vordering is voldaan. Hoe zit dit in constructies van hoofd- en onderaannemerschap? De onderaannemer heeft geen directe relatie met de opdrachtgever. Immers, hij heeft enkel een contract met de hoofdaannemer, en de hoofdaannemer heeft op zijn beurt een contract met de opdrachtgever. De opdrachtgever is dus voor de onderaannemer een derde.De vraag is dan ook; kan de onderaannemer gebruik maken van zijn retentierecht ten aanzien van derden?

Raad van State veegt bouwvrijstelling van tafel

Zojuist veegde de Raad van State in een uitspraak de in juli 2021 ingevoerde bouwvrijstelling van tafel, omdat deze niet voldoet aan het Europese natuurbeschermingsrecht. Door deze bouwvrijstelling was het bij de aanvraag van een vergunning niet langer nodig om te onderzoeken hoeveel stikstof er vrijkwam bij de bouw van een project. Deze stikstoofuitstoot zou namelijk maar tijdelijk zijn, zo redeneerde het kabinet. Alleen blijvende stikstofuitstoot na ingebruikname telde vanaf dat moment mee.

Raad van State: geen sluiting van een pand met een hennepkwekerij nu verhuurster niets valt te verwijten.

Een opvallende uitspraak van de Raad van State van 13 maart 2019: de burgemeester kan een pand niet voor 6 maanden sluiten naar aanleiding van een daar aangetroffen hennepkwekerij, nu verhuurster al het redelijke heeft gedaan om het pand en de huurder te controleren en de kwekerij te melden.

Overheid moet eerlijke kansen bieden bij verkoop onroerend goed

Op 26 november 2021 heeft de Hoge Raad in een belangrijke uitspraak geoordeeld dat de overheid bij de verkoop van onroerend goed – net als bij de verdeling van schaarse vergunningen en uitgifte van schaarse grond - voldoende ruimte moet bieden aan potentiële gegadigden om mee te dingen naar de betreffende onroerende zaak. Bij de verkoop van vastgoed dient de overheid het gelijkheidsbeginsel in acht te nemen, aldus de Hoge Raad. In dit artikel wordt kort stilgestaan bij de aanleiding en de gevolgen van deze uitspraak.

Opkoopverbod per 1 januari 2022 weert vastgoedbeleggers in grote steden

Op 6 juli 2021 is het wetsvoorstel opkoopbescherming en verruiming mogelijkheden tijdelijke huurcontracten aangenomen door de Eerste Kamer. Het wetsvoorstel beoogt de positie van starters en mensen met een middeninkomen op de woningmarkt te verbeteren. De nieuwe regelgeving heeft grote gevolgen voor beleggers op de huizenmarkt.

Mogen de sloten van een gehuurde bedrijfsruimte worden vervangen indien de huurder niet betaalt en is vertrokken?

Recentelijk heeft de Hoge Raad (het hoogste rechtscollege van Nederland) geoordeeld dat een verhuurder van een bedrijfsruimte de sloten mocht vervangen nu er een huurachterstand was en de huurder het gehuurde vrijwillig had verlaten. In welke gevallen kan dit en hoe moet hiermee worden omgegaan?

Moeten aannemers hun opdrachtgevers wijzen op vereiste vergunningen?

Als aannemer heeft u een wettelijke waarschuwingsplicht. Die geldt zowel bij het aangaan als tijdens de uitvoering van het contract. De Wet Kwaliteitsborging Bouw scherpt deze waarschuwingsplicht aan. In deze blog leest u of de wettelijke waarschuwingsplicht ook geldt ten aanzien van de omgevingsvergunningen die nodig zijn voor de uitvoering van het werk.

Mag een verhuurder de sloten van het gehuurde vervangen indien een huurder de huur niet (volledig) betaalt?

Welke mogelijkheden heeft een verhuurder om een niet-betalende huurder te bewegen om achterstallige huursommen te voldoen? Mag een verhuurder een huurder die een betalingsachterstand heeft laten ontstaan de toegang tot het gehuurde ontzeggen door bijvoorbeeld de sloten van het gehuurde te vervangen?

Mag Airbnb kosten in rekening brengen bij verhuurder én huurder?

In Nederland is er een extra reden waarom Airbnb controversieel is: Airbnb brengt namelijk aan zowel verhuurder als huurder kosten in rekening, terwijl het voor een bemiddelaar verboden is om ‘twee heren te dienen’. Dit stelde de Hoge Raad in 2015 in haar Duinzigt/X-arrest. Overtreedt Airbnb de wet?

Koopoptie of voorkeursrecht in huurovereenkomst overeengekomen?

Op 27 november 2019 heeft de Rechtbank Noord-Holland een interessante uitspraak gedaan over de kwalificatie van koopopties en voorkeursrechten in een huurovereenkomst. In deze zaak twisten partijen over de vraag welke betekenis moet worden gehecht aan de in de huurovereenkomst opgenomen bepaling. Houdt de bijzondere bepaling ‘Huurder heeft een optie tot koop van het gehuurde voor de thans vastgestelde koopsom van € 425.000,00 k.k. gedurende een maximale periode van 1 jaar, te weten tot 01-05-2018’ een optie tot koop of een voorkeursrecht in?

Huurovereenkomst of slechts een intentieverklaring?

Een idyllisch landgoed gelegen te Sint-Michielsgestel, was onderwerp in een huurrechtelijk geschil tussen de eigenaar, Stichting Het Noordbrabants Landschap (NBL), en de erfpachter van het landgoed.

Huur: opzegging en beëindiging bij faillissement

Wanneer een onderneming te maken krijgt met een faillissement, brengt dit veel onzekerheden met zich mee. Een belangrijke vraag die zich dan voordoet, is de vraag wat er gebeurt met lopende huurovereenkomsten waaraan de gefailleerde partij is verbonden. Dit artikel bespreekt de positie van zowel huurder als verhuurder bij faillissement van zijn/haar contractspartij.

Hoge Raad schept duidelijkheid over financiële gevolgen huurkorting en corona

Op 24 december gaf de Hoge Raad antwoord op eerder door de rechtbank Roermond gestelde prejudiciële vragen omtrent huurkorting en corona. In dit artikel leest u wat dit voor verhuurders en huurders betekent.

Het wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen is aangenomen

Op 14 mei 2019 is het Wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen (hierna: “de Wkb”) aangenomen door de Eerste Kamer. Op 18 april 2016 heeft de Minister voor Wonen en Rijksdienst (Minister Stef Blok) de Wkb ingediend bij de Tweede Kamer, teneinde een verbetering van de bouwkwaliteit te bewerkstelligen. De Wkb is op 21 februari 2017 aangenomen door de Tweede Kamer en thans door de Eerste Kamer.

Hennepteelt en verhuur (deel II)

In dit deel van hennepteelt voor eigen gebruik wordt, in tegenstelling tot het eerdere deel, het civielrechtelijke traject bij een huursituatie aan de hand van een recentelijke uitspraak besproken. Indien er in een gehuurde woning dan wel bedrijfspand drugs wordt geconstateerd, kan de burgemeester, zoals in deel 1 besproken, in beginsel overgaan tot sluiting van het gehuurde. Indien de burgemeester overgaat tot deze sluiting dan kan de verhuurder in beginsel de huurovereenkomst buitengerechtelijk ontbinden (dit is geregeld in de wet: artikel 7:231 lid 2 BW).

Hennepteelt en verhuur (deel I)

Recentelijk zijn er twee uitspraken gepubliceerd met betrekking tot hennepteelt voor eigen gebruik. In dit artikel wordt het bestuursrechtelijk traject besproken, volgende week in deel 2 het civielrechtelijk traject in een huursituatie.

Energielabel C-verplichting kantoorgebouwen: benut subsidies en fiscale faciliteiten!

Op 1 januari 2023 moet ieder kantoorgebouw minimaal energielabel C hebben. In dit artikel lichten wij toe wanneer u aan deze Label C-verplichting moet voldoen en welke subsidies en fiscale faciliteiten u kunt benutten om de kosten van duurzaamheidsinvesteringen te drukken.

De Wet betaalbare huur uitgelegd

Naast de Wet goed verhuurderschap (reeds inwerking getreden) en de Wet vaste huurcontracten treedt per 1 juli a.s. ook de Wet betaalbare huur in werking. Wat betekent dat voor u als verhuurder? U leest het in deze blog.

De gewijzigde Warmtewet: wat verandert er voor (ver)huurders?

Vanaf 1 juli 2019 is de Warmtewet aangepast. Dit artikel legt uit wat de gevolgen zijn voor huurders en verhuurders van onroerende zaken.

Bekijk alle artikelen