Overheid moet eerlijke kansen bieden bij verkoop onroerend goed

Overheid moet eerlijke kansen bieden bij verkoop onroerend goed

Op 26 november 2021 heeft de Hoge Raad in een belangrijke uitspraak geoordeeld dat de overheid bij de verkoop van onroerend goed – net als bij de verdeling van schaarse vergunningen en uitgifte van schaarse grond - voldoende ruimte moet bieden aan potentiële gegadigden om mee te dingen naar de betreffende onroerende zaak. Bij de verkoop van vastgoed dient de overheid het gelijkheidsbeginsel in acht te nemen, aldus de Hoge Raad. In dit artikel wordt kort stilgestaan bij de aanleiding en de gevolgen van deze uitspraak.

Wat was er aan de hand?

De aanleiding van deze uitspraak betrof een geschil omtrent de verkoop van een gedeelte van het oude gemeentehuis in Didam, gelegen in de gemeente Montferland. De gemeente was voornemens een gedeelte van het oude gemeentehuis te verkopen aan een projectontwikkelaar, zodat een buiten het centrum gelegen COOP-supermarkt zich aldaar kon vestigen. De exploitant van de eveneens buiten het centrum van Didam gelegen Albert Heijn was daar niet blij mee. Ook hij had interesse om zijn supermarkt in het centrum van Didam te vestigen, maar viste achter het net.

In kort geding vorderde de exploitant van de Albert Heijn dat het de gemeente werd verboden om de betreffende locatie te verkopen anders dan bij openbare en non-discriminatoire biedingsprocedure. De rechtbank en het gerechtshof wezen zijn vorderingen af. Het hof oordeelde kort samengevat dat van een aanbestedingsplichtige opdracht geen sprake was. Bovendien bestond naar oordeel van het hof geen transparantieverplichting omdat géén sprake was van een duidelijk grensoverschrijdend belang.

Privaatrechtelijke bevoegdheden overheid

Besluiten van overheidslichamen moeten altijd voldoen aan de beginselen van behoorlijk bestuur (zoals het gelijkheidsbeginsel). Een overheidsorgaan is echter ook bij het aangaan en uitvoeren van privaatrechtelijke overeenkomsten (zoals de verkoop van een perceel grond) gehouden aan deze beginselen. Op dit punt verschilt de positie van een overheidslichaam van die van een private partij.

Beoordeling Hoge Raad

De Hoge Raad heeft geoordeeld dat een overheidslichaam bij de verkoop van vastgoed ruimte moet bieden aan (potentiële) gegadigden om mee te dingen indien er meerdere gegadigden zijn (te verwachten) voor de aankoop van de betreffende onroerende zaak. Om gelijke kansen te realiseren, moet de overheid volgens de Hoge Raad een passende mate van openbaarheid verzekeren met betrekking tot de beschikbaarheid van de onroerende zaak, de selectieprocedure, het tijdschema en de toe te passen criteria. Het overheidslichaam moet voorafgaand aan de verkoop objectieve, toetsbare en redelijke selectiecriteria vaststellen én bekendmaken op grond waarvan de koper wordt geselecteerd. Enkel indien op voorhand vaststaat dat slechts één serieuze gegadigde in aanmerking komt voor de aankoop, hoeft de overheid de hierboven omschreven mededingingsruimte niet te bieden.

Gevolgen praktijk

De uitspraak draagt bij aan gelijke kansen en transparantie bij verkoop van onroerend goed door de overheid. Nu de overheid niet zomaar één op één vastgoed kan verkopen aan een private partij, wordt vriendjespolitiek in zekere mate voorkomen. De keerzijde van de medaille is echter dat de uitspraak zorgt voor extra complexiteit. In het kader van een voorgenomen verkoop zal een overheidsorgaan moeten nagaan of er meerdere gegadigden zijn, en of een selectieprocedure moet worden georganiseerd. Dit leidt mogelijk tot vertraging van vastgoedprojecten waarbij onroerend goed dat in eigendom is van de overheid een rol speelt.

Meer weten over de gevolgen van de uitspraak van de Hoge Raad op de verkoop van vastgoed door de overheid? Neem dan contact op met Dennis Beekhuijzen via dennis.beekhuijzen@heronlegal.com of +31 (0)6-25 73 21 48

Meer over dit onderwerp

Wettelijke waarschuwingsplicht vergunningen en voorwaarden bij kleinere bouwprojecten

In de bouwbranche zijn verschillende sets voorwaarden in omloop die van invloed zijn op de waarschuwingsplicht van aannemers richting opdrachtgevers. Check daarom eerst welke voorwaarden van toepassing zijn op het contract. Realiseert u zich daarnaast dat er ook afwijkende afspraken in het contract zelf kunnen worden opgenomen. In deze blog bespreken we de voorwaarden die van toepassing zijn op kleinere bouwprojecten.

Wettelijke waarschuwingsplicht vergunningen en voorwaarden bij grote bouwprojecten

In de bouwbranche zijn verschillende sets voorwaarden in omloop die van invloed zijn op de waarschuwingsplicht van aannemers richting opdrachtgevers. Van belang is om allereerst te bekijken welke voorwaarden van toepassing zijn op het contract. Daarnaast is het van belang om te realiseren dat er ook afwijkende afspraken in het contract zelf kunnen worden opgenomen. In deze blog bespreken we de voorwaarden die van toepassing zijn op grotere bouwprojecten.

Wet goed verhuurderschap: nieuwe verplichtingen voor verhuurders

Op 1 juli 2023 treedt de 'Wet goed verhuurderschap' in werking. Deze nieuwe wet stelt in feite nieuwe normen waaraan verhuurders aan particulieren moeten voldoen en geeft gemeentes middelen om de nieuwe voorschriften te handhaven.

Weg verbreding op grond van erfdienstbaarheid

Een erfdienstbaarheid is een last waarmee een onroerende zaak, dienende erf, ten behoeve van een andere onroerende zaak, heersende erf, is bezwaard. Het meest bekende voorbeeld van erfdienstbaarheid is het ‘recht van overpad’, ook wel: erfdienstbaarheid van weg. Zo’n last kan bijvoorbeeld zijn het recht om van het diende erf gebruik te maken om op die manier de openbare weg te kunnen bereiken. Een erfdienstbaarheid wordt gevestigd door middel van het opstellen en inschrijven van een notariële akte. Op het moment dat er sprake is van een gevestigde erfdienstbaarheid dan blijft dit recht gelden, ook indien iemand anders eigenaar wordt van het heersende of dienende erf.

Verloren meters, verloren zaak?

Is een makelaar aansprakelijk voor een meetfout in het woonoppervlak?

Verkrijging van overheidsgrond door verjaring: wat moet u weten?

In de wereld van het vastgoedrecht is eigendomsverkrijging van grond door verjaring een complex maar fascinerend onderwerp. De recente ontwikkelingen in de rechtspraak hebben specifieke implicaties voor de verkrijging van overheidsgrond door verjaring. Maar moeten er in deze gevallen strengere eisen gelden?

Verhuurders opgelet! De Wet vaste huurcontracten komt eraan

Door de onlangs door de Eerste Kamer aangenomen Wet vaste huurcontracten is het vanaf 1 juli 2024 in principe niet meer mogelijk om een tijdelijke huurovereenkomst voor woonruimte te sluiten. Dit heeft gevolgen voor huurovereenkomsten die na deze datum worden afgesloten. In deze blog lees je welke dit zijn.

Verhuurder en huurder zijn niet veilig bij handhaven label-C plicht

Vanaf 1 januari 2023 zal ieder in gebruik genomen bedrijfspand moeten voldoen aan de label-C plicht, anders wordt door het bevoegd gezag opgetreden. Bij de verhuur van bedrijfspanden is onduidelijk wie zal worden aangesproken als de verplichting niet wordt nageleefd. In dit artikel leest u hoe u eventuele problemen voorkomt.

Verkrijging van overheidsgrond door verjaring: wat moet u weten?

In de wereld van het vastgoedrecht is eigendomsverkrijging van grond door verjaring een complex maar fascinerend onderwerp. De recente ontwikkelingen in de rechtspraak hebben specifieke implicaties voor de verkrijging van overheidsgrond door verjaring. Maar moeten er in deze gevallen strengere eisen gelden?

Servicekosten Airbnb in strijd met de wet

In de recente uitspraak van 9 maart 2020 heeft de rechtbank Amsterdam zich gebogen over de vraag of de handelswijze van Airbnb in strijd is met de Nederlandse wet.

Retentierecht in de bouw – doorwerking retentierecht onderaannemer ten aanzien van opdrachtgever?

De aannemer heeft vaak een retentierecht, dat wil zeggen, een recht dat hij de zaak onder zich mag houden tot aan zijn vordering is voldaan. Hoe zit dit in constructies van hoofd- en onderaannemerschap? De onderaannemer heeft geen directe relatie met de opdrachtgever. Immers, hij heeft enkel een contract met de hoofdaannemer, en de hoofdaannemer heeft op zijn beurt een contract met de opdrachtgever. De opdrachtgever is dus voor de onderaannemer een derde.De vraag is dan ook; kan de onderaannemer gebruik maken van zijn retentierecht ten aanzien van derden?

Raad van State veegt bouwvrijstelling van tafel

Zojuist veegde de Raad van State in een uitspraak de in juli 2021 ingevoerde bouwvrijstelling van tafel, omdat deze niet voldoet aan het Europese natuurbeschermingsrecht. Door deze bouwvrijstelling was het bij de aanvraag van een vergunning niet langer nodig om te onderzoeken hoeveel stikstof er vrijkwam bij de bouw van een project. Deze stikstoofuitstoot zou namelijk maar tijdelijk zijn, zo redeneerde het kabinet. Alleen blijvende stikstofuitstoot na ingebruikname telde vanaf dat moment mee.

Raad van State: geen sluiting van een pand met een hennepkwekerij nu verhuurster niets valt te verwijten.

Een opvallende uitspraak van de Raad van State van 13 maart 2019: de burgemeester kan een pand niet voor 6 maanden sluiten naar aanleiding van een daar aangetroffen hennepkwekerij, nu verhuurster al het redelijke heeft gedaan om het pand en de huurder te controleren en de kwekerij te melden.

Opkoopverbod per 1 januari 2022 weert vastgoedbeleggers in grote steden

Op 6 juli 2021 is het wetsvoorstel opkoopbescherming en verruiming mogelijkheden tijdelijke huurcontracten aangenomen door de Eerste Kamer. Het wetsvoorstel beoogt de positie van starters en mensen met een middeninkomen op de woningmarkt te verbeteren. De nieuwe regelgeving heeft grote gevolgen voor beleggers op de huizenmarkt.

Mogen de sloten van een gehuurde bedrijfsruimte worden vervangen indien de huurder niet betaalt en is vertrokken?

Recentelijk heeft de Hoge Raad (het hoogste rechtscollege van Nederland) geoordeeld dat een verhuurder van een bedrijfsruimte de sloten mocht vervangen nu er een huurachterstand was en de huurder het gehuurde vrijwillig had verlaten. In welke gevallen kan dit en hoe moet hiermee worden omgegaan?

Moeten aannemers hun opdrachtgevers wijzen op vereiste vergunningen?

Als aannemer heeft u een wettelijke waarschuwingsplicht. Die geldt zowel bij het aangaan als tijdens de uitvoering van het contract. De Wet Kwaliteitsborging Bouw scherpt deze waarschuwingsplicht aan. In deze blog leest u of de wettelijke waarschuwingsplicht ook geldt ten aanzien van de omgevingsvergunningen die nodig zijn voor de uitvoering van het werk.

Mag een verhuurder de sloten van het gehuurde vervangen indien een huurder de huur niet (volledig) betaalt?

Welke mogelijkheden heeft een verhuurder om een niet-betalende huurder te bewegen om achterstallige huursommen te voldoen? Mag een verhuurder een huurder die een betalingsachterstand heeft laten ontstaan de toegang tot het gehuurde ontzeggen door bijvoorbeeld de sloten van het gehuurde te vervangen?

Mag Airbnb kosten in rekening brengen bij verhuurder én huurder?

In Nederland is er een extra reden waarom Airbnb controversieel is: Airbnb brengt namelijk aan zowel verhuurder als huurder kosten in rekening, terwijl het voor een bemiddelaar verboden is om ‘twee heren te dienen’. Dit stelde de Hoge Raad in 2015 in haar Duinzigt/X-arrest. Overtreedt Airbnb de wet?

Koopoptie of voorkeursrecht in huurovereenkomst overeengekomen?

Op 27 november 2019 heeft de Rechtbank Noord-Holland een interessante uitspraak gedaan over de kwalificatie van koopopties en voorkeursrechten in een huurovereenkomst. In deze zaak twisten partijen over de vraag welke betekenis moet worden gehecht aan de in de huurovereenkomst opgenomen bepaling. Houdt de bijzondere bepaling ‘Huurder heeft een optie tot koop van het gehuurde voor de thans vastgestelde koopsom van € 425.000,00 k.k. gedurende een maximale periode van 1 jaar, te weten tot 01-05-2018’ een optie tot koop of een voorkeursrecht in?

Huurovereenkomst of slechts een intentieverklaring?

Een idyllisch landgoed gelegen te Sint-Michielsgestel, was onderwerp in een huurrechtelijk geschil tussen de eigenaar, Stichting Het Noordbrabants Landschap (NBL), en de erfpachter van het landgoed.

Huur: opzegging en beëindiging bij faillissement

Wanneer een onderneming te maken krijgt met een faillissement, brengt dit veel onzekerheden met zich mee. Een belangrijke vraag die zich dan voordoet, is de vraag wat er gebeurt met lopende huurovereenkomsten waaraan de gefailleerde partij is verbonden. Dit artikel bespreekt de positie van zowel huurder als verhuurder bij faillissement van zijn/haar contractspartij.

Hoge Raad schept duidelijkheid over financiële gevolgen huurkorting en corona

Op 24 december gaf de Hoge Raad antwoord op eerder door de rechtbank Roermond gestelde prejudiciële vragen omtrent huurkorting en corona. In dit artikel leest u wat dit voor verhuurders en huurders betekent.

Het wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen is aangenomen

Op 14 mei 2019 is het Wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen (hierna: “de Wkb”) aangenomen door de Eerste Kamer. Op 18 april 2016 heeft de Minister voor Wonen en Rijksdienst (Minister Stef Blok) de Wkb ingediend bij de Tweede Kamer, teneinde een verbetering van de bouwkwaliteit te bewerkstelligen. De Wkb is op 21 februari 2017 aangenomen door de Tweede Kamer en thans door de Eerste Kamer.

Hennepteelt en verhuur (deel II)

In dit deel van hennepteelt voor eigen gebruik wordt, in tegenstelling tot het eerdere deel, het civielrechtelijke traject bij een huursituatie aan de hand van een recentelijke uitspraak besproken. Indien er in een gehuurde woning dan wel bedrijfspand drugs wordt geconstateerd, kan de burgemeester, zoals in deel 1 besproken, in beginsel overgaan tot sluiting van het gehuurde. Indien de burgemeester overgaat tot deze sluiting dan kan de verhuurder in beginsel de huurovereenkomst buitengerechtelijk ontbinden (dit is geregeld in de wet: artikel 7:231 lid 2 BW).

Hennepteelt en verhuur (deel I)

Recentelijk zijn er twee uitspraken gepubliceerd met betrekking tot hennepteelt voor eigen gebruik. In dit artikel wordt het bestuursrechtelijk traject besproken, volgende week in deel 2 het civielrechtelijk traject in een huursituatie.

Energielabel C-verplichting kantoorgebouwen: benut subsidies en fiscale faciliteiten!

Op 1 januari 2023 moet ieder kantoorgebouw minimaal energielabel C hebben. In dit artikel lichten wij toe wanneer u aan deze Label C-verplichting moet voldoen en welke subsidies en fiscale faciliteiten u kunt benutten om de kosten van duurzaamheidsinvesteringen te drukken.

De Wet betaalbare huur uitgelegd

Naast de Wet goed verhuurderschap (reeds inwerking getreden) en de Wet vaste huurcontracten treedt per 1 juli a.s. ook de Wet betaalbare huur in werking. Wat betekent dat voor u als verhuurder? U leest het in deze blog.

De gewijzigde Warmtewet: wat verandert er voor (ver)huurders?

Vanaf 1 juli 2019 is de Warmtewet aangepast. Dit artikel legt uit wat de gevolgen zijn voor huurders en verhuurders van onroerende zaken.

Bekijk alle artikelen