Foto's van een oud-medewerker, mag u die blijven gebruiken?

Foto's van een oud-medewerker, mag u die blijven gebruiken?

Veel ondernemingen geven werknemers een hoofdrol in reclame-uitingen. Zo ziet men al jaren de werknemers van Carglass dagelijks op televisie voorbij komen en schitteren de werknemers van CoolBlue niet alleen in promotievideo’s, maar ook op de bedrijfsbussen. Maar wat nu als een werknemer uit dienst treedt? Mag een werkgever foto’s en beeldmateriaal dan nog wel blijven gebruiken?

Onlangs startte een oud-werknemer van CoolBlue een procedure bij de Rechtbank Rotterdam. De oud-werknemer had in zijn arbeidsovereenkomst toestemming gegeven voor het gebruik van foto’s van hem in alle (externe) uitingen van CoolBlue, zoals in folders, jaarverslagen en op YouTube. De oud-werknemer is na zijn dienstverband nog steeds te zien in een promotievideo op YouTube en op de bedrijfsbussen van CoolBlue. Hij wil echter inmiddels niet meer met CoolBlue geassocieerd worden.

De oud-werknemer verzoekt de rechter zich te buigen over de vraag of er sprake is van een inbreuk op het portretrecht van de oud-werknemer, nu CoolBlue ook na zijn uitdiensttreding het gebruik van de bedrijfsbussen met een foto van de oud-werknemer voortzet. De oud-werknemer vraagt de rechtbank daarnaast te beoordelen of CoolBlue in strijd heeft gehandeld met privacywetgeving.

Portretrecht en AVG

Indien er personen worden afgebeeld in foto- of beeldmateriaal kan zowel de Auteurswet als de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van toepassing zijn.

De basis van het Nederlands portretrecht kunnen we vinden in de artikelen 19 t/m 21 Auteurswet. Het portretrecht bevat beperkingen ten aanzien van de openbaarmaking van afgebeelde personen. De AVG regelt de rechtmatige verwerking van persoonsgegevens. De AVG is van toepassing op geheel of gedeeltelijke geautomatiseerde verwerkingen van persoonsgegevens of verwerkingen die in een bestand zijn opgenomen.

Wat is het portretrecht?

De Auteurswet maakt onderscheid tussen in opdracht gemaakte en niet in opdracht gemaakte portretten. In het geval van de CoolBlue-zaak ging het om een niet in opdracht gemaakt portret. Daarop is artikel 21 Auteurswet van toepassing.

Een geportretteerde kan zich op grond van artikel 21 Auteurswet verzetten tegen de publicatie van bijvoorbeeld een foto of film waarop hij staat, indien een redelijk belang van de geportretteerde zich tegen de openbaarmaking van het portret verzet. Dit kunnen privacybelangen of commerciële belangen zijn.

Geeft de geportretteerde toestemming voor het publiceren van de foto, dan doet hij in beginsel afstand van het recht om zich te verzetten tegen publicatie. Er is sprake van toestemming wanneer de geportretteerde expliciet of impliciet heeft ingestemd met de publicatie.

Portretrecht en gebruik beeld van oud-medewerkers

De oud-werknemer van CoolBlue heeft in zijn arbeidsovereenkomst toestemming gegeven voor het gebruik van zijn portret en daarmee expliciet afstand gedaan van zijn portretrecht. Naast deze expliciete toestemming, is er in dit geval ook sprake van impliciete toestemming van de oud-werknemer, nu hij medewerking heeft verleend aan het maken van foto’s en het figureren in een promotievideo.

Een privacyrechtelijk aspect van gebruik beelden oud-medewerker

De vraag inzake het gebruik van een foto en videomateriaal van de oud-werknemer door CoolBlue heeft ook een privacyrechtelijk aspect omdat er sprake is van verwerking van persoonsgegevens.

Verwerking van persoonsgegevens, waaronder ook beeldmateriaal valt, is alleen gerechtvaardigd indien deze verwerking is gebaseerd op een rechtmatige grondslag, zo volgt uit artikel 6 AVG. Daarnaast zijn bij de openbaarmaking van een portret ook alle andere rechten en plichten uit de AVG van toepassing, zoals het recht van inzage en het maken van bezwaar tegen een verwerking.

Eén van de grondslagen uit artikel 6 AVG is toestemming van de betrokkene. De oud-werknemer stelt echter dat CoolBlue dit materiaal niet langer mag gebruiken nu hij zijn toestemming daarvoor heeft ingetrokken.

De verwerking van persoonsgegevens is ook rechtmatig indien er sprake is van een zogenaamd ‘gerechtvaardigd belang’. In dit kader maakt de rechtbank een afweging tussen het belang van de oud-werknemer enerzijds en het belang van CoolBlue anderzijds.

De rechtbank oordeelt dat het belang van CoolBlue zwaarder weegt, aangezien een verbod op het gebruik van het beeldmateriaal tot onredelijk hoge kosten leidt en dit een enorme impact op haar bedrijfsvoering zou hebben. Van belang is dat CoolBlue in toekomstige uitlatingen geen gebruik meer maakt van de foto en de promotievideo op YouTube inmiddels is verwijderd.

Wat leert deze uitspraak ons?

De rechtbank concludeert dat er geen sprake is van een inbreuk op het portretrecht of het recht op privacy van de oud-werknemer. Van groot belang is hierin de door de oud-werknemer gegeven toestemming. Wij adviseren dan ook altijd met werknemers expliciet afspraken te maken voor het gebruik van beeldmateriaal met het portret van de betreffende werknemer. Wij helpen u hier uiteraard graag bij!

Wilt u meer weten over persoonlijkheidsrechten, merkrechten, auteursrechten, modelrechten of andere intellectuele eigendomsrechten? Neem dan contact op met Pascal van Boxtel via pascal.van.boxtel@heronlegal.com of via +31 (0)85 30 318 04.

Meer over dit onderwerp

Vraag uit de praktijk: Merkinbreuk bij gebruik AdWords?

Mag u andermans merknaam gebruiken in een AdWords-campagne? En wat kunt u er tegen doen als iemand gebruikmaakt van uw naam in AdWords? Alvorens wij ingaan op deze vragen zal eerst toegelicht worden wanneer er sprake is van een beschermde merknaam en wat AdWords eigenlijk is.

Uw merk op een product? Let op productaansprakelijkheid!

Veel ondernemers kopen producten in bij fabrikanten en laten daar hun eigen merk opzetten, waarna ze het onder het merk verkopen. Inmiddels is duidelijk geworden dat ook de merkhouders aansprakelijk kunnen zijn voor schade indien een product gebrekkig is, zelfs indien ze niets met de productie van doen hebben. Opletten dus.

Serie Intellectueel Eigendom - Handelsnaamgeschillen

Als een handelsnaam inbreuk maakt op een andere oudere handelsnaam of een merkrecht, dan kunnen de gevolgen zeer groot zijn voor de ondernemer die inbreuk maakt. De ondernemer kan immers worden gedwongen om te stoppen met het gebruik van de naam waaronder zijn bedrijf bekend is in de markt en waarin veel tijd en geld is geïnvesteerd.

Nieuwe handelsnaam of wijzigen bestaande handelsnaam? Hier moet u op letten

De handelsnaam van een onderneming is van grote waarde voor iedere ondernemer. Het is immers de naam waarmee een ondernemer zich onderscheidt van andere ondernemingen en dus vindbaar is voor klanten, ook online. Het is er ondernemingen dus veel aan gelegen om hun waardevolle handelsnaam te beschermen. In deze blog leggen we uit hoe de bescherming van handelsnamen werkt, wat de risico’s zijn wanneer u inbreuk maakt op de handelsnaamrechten of merkrechten van een andere onderneming en hoe u mogelijk kunt optreden tegen een concurrent die inbreuk maakt op uw handelsnaamrechten.

Modelrecht en auteursrecht op tandenborstels?

Ondernemers die producten ontwerpen willen deze uiteraard beschermen tegen namaak. Het modelrecht en het auteursrecht kunnen in veel gevallen effectieve bescherming bieden. In een recente zaak tussen Philips en Boombrush deed Philips een beroep op haar modelrechten en auteursrechten, maar ditmaal zonder succes.

Merkinbreuk positiemerk door verkoop schoenen met gele stiksels

De bekende schoenenwinkel Van Haren is al een tijd verwikkeld in een conflict met Airwave, de exclusieve licentienemer van de bekende Dr. Martens schoenen. Airwave is van mening dat Van Haren met de verkoop van schoenen met opvallende stiksels inbreuk maakt op haar merkrechten, meer specifiek een positiemerk. Van Haren was overigens eerder lange tijd verwikkeld in een geschil met Louboutin over de bekende rode zool. Destijds werd geoordeeld dat Van Haren inbreuk maakt op de merkrechten van Louboutin. Vooralsnog maakt Van Haren ook inbreuk op de merkrechten van Airwave.

Klankmerk registreren: wat is wel mogelijk en wat niet?

Merkrechten zijn van grote waarde voor iedere onderneming. Ondernemingen kunnen hun waren en diensten hiermee onderscheiden van andere ondernemingen. Ook geven merkrechten hen de mogelijkheid op te treden tegen derden die inbreuk maken op door hen geregistreerde merkrechten. Daarnaast zal een merk na verloop van tijd een bepaalde waarde vertegenwoordigen, wat in het kader van een eventuele toekomstige verkoop van de onderneming of het merk van groot belang kan zijn.

Kan een werknemer succesvol auteursrechten claimen?

Werknemers verrichten dagelijks werkzaamheden voor hun werkgevers. Bij veel van deze werkzaamheden kunnen auteursrechtelijk beschermde werken ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan de gevallen dat een werknemer producten ontwerpt, social media of website content maakt, software programmeert of teksten, foto’s of video’s maakt. Voor u als werkgever is het essentieel dat u en niet een werknemer als auteursrechthebbende wordt aangemerkt, omdat u alle werken vrijelijk moet kunnen gebruiken.

Gebruik van een bekend merk; Wat is toegestaan?

De LEGO-Groep, wereldwijd bekend om haar iconische bouwsteentjes, bezit diverse merkregistraties voor de naam LEGO, zowel op Unierechtelijk als Benelux-niveau. Betonblock c.s., actief in de betonindustrie, gebruikte op haar website en in URL’s veelvuldig de term “lego” om haar betonproducten te beschrijven — blokken die inderdaad qua uiterlijk aan grote LEGO-stenen doen denken.

Einde licentieovereenkomst? Voorkom inbreuk op intellectuele eigendomsrechten

Als u gebruik wenst te maken van creatieve werken zoals foto’s, schilderijen of ontwerpen van anderen, dan heeft u daarvoor toestemming nodig van de rechthebbende. Vaak regelt men deze toestemming in een licentieovereenkomst. In de praktijk ontstaan regelmatig geschillen vanwege onduidelijke afspraken of omdat de licentienemer na het einde van de overeenkomst toch nog gebruik maakt van bepaalde werken.

De risico’s van onduidelijke afspraken over intellectuele eigendomsrechten

In de praktijk worden ondernemers soms zeer onaangenaam verrast als blijkt dat zij (mogelijk) geen eigenaar zijn van intellectuele eigendomsrechten, zoals octrooien, merkrechten, auteursrechten en modelrechten. Dit probleem speelt met name tijdens bedrijfsovernames en daarbij behorende due diligence onderzoeken en in geval van juridische procedures. De gevolgen kunnen zéér groot zijn als blijkt dat een partij geen rechthebbende is.

De nieuwe regels voor verkoop via webshops en social media uitgelegd

Vanaf 28 mei 2022 geldt in Nederland nieuwe wetgeving voor de verkoop via webshops en social media. Webwinkels en online platforms zijn gebonden aan striktere regels voor onder meer online marketing, prijsbepaling en gebruikersreviews. In dit bericht nemen wij u graag kort mee door belangrijkste wijzigingen.

De kracht van een merk: kleine snackbar stopt grote fastfoodketen

Eerder schreef ik al over het belang van merkrechten voor iedere ondernemer. Op basis van een merkregistratie kan een ondernemer zich verzetten tegen concurrenten die eenzelfde of soortgelijk teken gebruiken voor waren en diensten waarvoor de merkrechten zijn ingeschreven. De kracht van merkrechten blijkt overduidelijk uit een zeer recent arrest van het hof ’s-Hertogenbosch.

ChatGPT spreekt geen recht

Wie een serieus artikel schrijft, baseert zich niet op indirecte bronnen. Die schrijver beroept zich dus niet op een andere auteur die zelf naar weer een andere verwijst. Maar de kantonrechter te Nijmegen deed dat wel toen hij (m/v) zich in zijn uitspraak – mede - baseerde op ChatGPT (vonnis van 7 juni 2024, ECLI:NL:RBGEL:2024:3636).

Carnavalskraker: toegestane parodie of 'nie'?

Een groot deel van Nederland heeft net weer carnaval achter de rug (en is daar nog van aan het bijkomen). Bij carnaval hoort uiteraard de carnavalsmuziek. Naast alle traditionele carnavalskrakers, proberen artiesten ieder jaar weer een nieuwe hit uit te brengen. Niet alleen de carnavalsoutfits zijn vaak een parodie, maar ook de muziek die wordt gemaakt. Dit leidde deze carnaval tot meerdere problemen.

Bestuurdersaansprakelijkheid ook bij inbreuk op intellectuele eigendomsrechten!

Voorkoming van persoonlijke aansprakelijkheid is een belangrijke reden voor ondernemers om te kiezen voor een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Bij deze bv is enkel de vennootschap aansprakelijk voor zakelijke verplichtingen van de onderneming. Bij een eenmanszaak of vennootschap onder firma (vof) kunnen ook de eigenaar en vennoten aansprakelijk zijn. Toch is de bestuurder van de bv niet onaantastbaar, ook niet bij inbreuk op intellectuele eigendomsrechten.

Bescherming van bedrijfsgeheimen: Wat kunt u doen?

Deze week verscheen in het nieuws dat het bekende Franse juwelenmerk Cartier het Amerikaanse bedrijf Tiffany aanklaagt voor het stelen van bedrijfsgeheimen. Als ondernemer kunt u er ook mee te maken krijgen dat uw bedrijfsgeheimen onrechtmatig worden gebruikt. Wat kunt u daar eigenlijk tegen doen?

Bedrijfspand renoveren? Let op de persoonlijkheidsrechten van de architect!

Er staan in Nederland behoorlijk wat oude kantoor- en bedrijfspanden. Veel van deze panden worden gerenoveerd omdat het pand een nieuwe bestemming krijgt of men modernisering nodig acht. Het is bij een dergelijke renovatie van groot belang rekening te houden met de persoonlijkheidsrechten van de architect. Wordt dat niet gedaan, dan kan dit leiden tot zeer onaangename verassingen.

Bekijk alle artikelen